Байгша оной июлиин тэнгээр, 15-16-най үдэрнүүдтэ, Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ Буряадай драмын театрта Борис Щукинай нэрэмжэтэ театрай дээдэ һургуулиин оюутад тоосоото тоглолтоёо харуулба.

«Бидэ – ерээдүйн зүжэгшэдбди» гэжэ нэрлэhэн тоглолтодоо зүжэгшэд боложо ябаhан оюутад Шекспирэй, Гоголиин, Ростанай, Островскийн зүжэгүүдһээ хэһэгүүдые наадажа, уран уншалга, хатар, дуунуудые гүйсэдхэжэ, харагшадта hайшаагдаhаниинь эли байба.

– Буряад театрай үдэр бүриин туха забгүй ажабайдалда шэнэ хүсэн, шэнэ амисхал орохоо байна гэжэ энэ үдэшын наада хараад байхадамнай ойлгогдобо. Москвагай Вахтанговай һургуулиин дүршэл харабабди. Сарюухан, дорюухан залуушуулые хаража баярлаабди, эдээн соо ерээдүйн Елбоновууд, Егорованууд лаб лэ ябана гэһэн этигэл найдал досоомнай түрүүлһэн залуу зүжэгшэдтэ амжалта хүсэнэбди, – гэжэ олон харагшад һайшаал-һанамжануудаа тоглолтын түгэсхэлдэ хэлэжэ байгаад һэн.

Ерэхэ жэлдэ Борис Щукинай нэрэмжэтэ театрай дэргэдэхи дээдэ һургуулиин буряад студиин оюутад дипломно зүжэгүүдээ Вахтанговай нэрэмжэтэ театрай тайзан дээрэ харуулжа, түгэсхэлэй шалгалта барижа, «Драмын театрай зүжэгшэн» гэһэн мэргэжэлтэй залуу халаан нютагаа бусажа ерэхэ. Буряад театрай зүжэгшэдэй үеhөө үе дамжадаг алтан утаһан хэзээдэшье таһархагүй байhанда этигэмээр. Буряад драмын театр 1950-дахи онуудһаа эхилжэ, дунда зэргээр арбан жэлэй нэгэ удаа гэхээр, зүжэгшэдэй шэнэ халаан бэлдэжэ байдаг һайхан заншалтай болонхой бэлэй. Ленинград, Владивосток, хотонуудай түрүү театральна дээдэ һургуулинуудтай хэлсээ баталжа, хэдэн үе буряад студинуудые һургаһан намтартай. Тиихэдэ Улаан-Үдын соёл урлалай шэглэлтэй дунда болон дээдэ мэргэжэлэй hургуулинуудые олон зүжэгшэд дүүргэжэ гаранхай, түрэл тайзан дээрээ амжалта түгэс ажаллажа байдаг юм.

2014 ондо «Ехэ нүүдэл тоглолтонууд» гэһэн Оросой Холбооной гүрэнэй түсэлэй гаршаг доро Вахтанговай нэрэмжэтэ театр Улаан-Үдэдэ зүжэгүүдээ түрүүшынхиеэ харуулаа бэлэй. Тиихэдэ тус театрай дэргэдэ оршодог Щукинай нэрэмжэтэ дээдэ һургуулиин захирал Евгений Князев Буряад театрай зүжэгүүдээр, зохёохы ажалаар һонирхоһон, өөрын тусхай сэгнэлтэ үгэһэн байгаа. Театрай уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ Эржена Жамбалова дээдэ һургуулитай хэлсээ баталжа, энэ холбоонь азатай, талаантай хүгжэһэн юм. Тодорхойлбол, найруулагшын һуралсалда нэгэ һууриин тэрэ дары дурагхагдахада, театрнай зүжэгшэн Виктор Жалсановые 2015-2016 онуудай һуралсалай жэлдэ эльгээһэн юм.

Удаань 2016 ондо зүжэгшэдэй буряад студи нээгдээ. Бүхы Буряадһаа бэлигтэй үхибүүдые суглуулжа, харалга эмхидхэжэ, эгээл шадамар, дууша, хатарша 8 хүүгэд шэлэгдээ гэбэл, Хэжэнгын аймагһаа Бата Шойнжонов, Зэдын аймагһаа Игорь Раднаев, Шэнэхээнһээ Бальжин Арданабазарова, Захааминай аймагһаа Арюна Цыденова Раиса Бадмаева хоёр, Эрхүү можын Оһын аймагһаа Владимир Иринцеев, Улаан-Үдэ хотоһоо Дахалэ Жамбалов, Арина Желаева гэгшэд шэлэн абалгын шата дабажа, оюутад боложо абтаа бэлэй.

Нюдэндөө галтай, сэдьхэлдээ сэсэгтэй залуушуул гурбан жэлэй туршада театрай эрдэм мэдэсын орьёл өөдэ эбтэй эетэй дабшан, һуралсал гарана. Удангүй Буряад драмын зүжэгшэдэй алдарта бүлгэмдэ орохо халаан Москвагай түрүүшын студи гэжэ нэрэеэ дээрэ үргэн ябаха байха гэжэ этигэмээр.

Тус студиин уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ, Оросой Холбооной соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, Б. Щукинай нэрэмжэтэ дээдэ һургуулиин багша, доцент Людмила Сергеевна Ворошилова оюутадтайгаа ябалсана. Москва хотодо һуража байһан буряад оюутадтаа харгалзажа, энэрхы эхэ мэтэ, урин зулгыгаар үргэжэ ябадаг багшань гээшэ.

Гурбадахи курсын удаа заатагүй тоосоото тоглолто харуулдаг заншалаараа, оюутад түрэл нютагуудаараа айлшалхаяа багшатаяа ерээ. Ерээдүйн зүжэгшэд Арюна Раиса хоёрой тоонто Захааминай аймагай Закаменск хотодо, Санага нютагта, Зэдын аймагай түб Петропавловкаһаа гарбалтай Игорь хүбүүнэй тоонтодо, Батын түрэһэн Могсохон, Хэжэнгэ һууринуудта 6 нүүдэл тоглолто харуулаа. Шабинарайнгаа түрэһэн нютагаа һанадаг, үгылдэг ушар үндэhыень суг ябалсахадаа мэдэрэн ойлгооб гэжэ Людмила Ворошилова тэмдэглэнэ. Тиихэдээ:

– Буряад арад ямар хүндэмүүшэ, һайхан һанаатай зон гээшэб гэжэ ехэтэ бахархабаб, гайхабаб. Хүдөө нютагуудай ажаһугшад залуушуулай зохёохы ажалай түрүүшын туршалга халуун альга ташалгаар угтажа, дэмжэжэ, зохёохы ажалдань дали жэгүүр үршөөжэ байхадань, уярангүй, баярлангүй яагаад байхабши, – гэжэ Людмила Сергеевна хэлэнэ. 

Хүдөө нютагуудаар тоглолтонуудаа абажа ябахадаа, оюутад Буряадай арадай уран бэлигэй улас түрын түбэй «Үгы боложо байһан һууринуудай түүхэнүүд» гэһэн түсэлдэ хабаадалсаба. Тэдэнэр Байгал шадарай можо нютагуудай хоорондохи оюутадай ба театраар һонирходог бүлгэмүүдэй мүрысөөндэ видеоролигуудые бэлдэхэ материал суглуулаа. Энэ хадаа мүнөө сагай бэрхэшээлнүүдэй нэгэн болохо хосоржо байһан хүдөө нютагуудай хуби заяан тухай ажал ябуулагдана гэжэ тэмдэглэлтэй.

Буряад драмын театрай мэдээсэлэй албанай гэрэл зурагууд

Автор: Намжилма Цыденова